/ra-ile-yasam/psikolojik-durum-yonetimi/uyku-sorunlari Romatoid Artrit ve Uykusuzluk Romatoid Artrit ve Uykusuzluk RA İLE YAŞAM Hayat Benim Elimde|RA İLE YAŞAM|Psikolojik Durum Yönetimi
RA İLE YAŞAM / Psikolojik Durum Yönetimi

Uyku Sorunları

Romatoid Artritin fiziksel ve duygusal semptomları kişinin uyku düzenini ve kalitesini etkileyebilir.

Uyku Sorunları

Romatoid Artritin yol açtığı iltihaplanma ve ağrılar sebebiyle kaliteli bir gece uykusu uyuması zor olabilir. RA'lı hastalarda eklem ağrısı, uyku bölünmesinin en belirgin nedenidir, ancak tek sebep bu değildir. RA'lı kişilerin yarısından fazlasında obstrüktif uyku apnesi, huzursuz bacak sendromu veya insomnia gibi bir tür uyku bozukluğu vardır. RA'dan kaynaklanan iltihaplanma ve sitokin adı verilen inflamatuar maddeler, uyku düzenini ve kalitesini bozar.1 

Romatoid Artritin fiziksel ve duygusal semptomları uyumayı zorlaştırabilir, bu da ağrıların şiddetlenmesine neden olur.2 Uyku sorunu yaşayan RA hastalarının oranını tam olarak belirlemek zor olsa da, RA'lı kişilerin %80'inden fazlası semptomlarının bir parçası olarak yorgunluk yaşadıklarını bildirmektedir. İyi uyuyamayan Romatoid Artrit (RA) hastalarında, bu duruma bağlı olarak görülen ağrı ve yorgunluk sebebiyle hareket kısıtlılığı riski artmaktadır.3

Uyku sorunları, stres hormonlarının seviyesini artırabilir ve alevlenmeleri şiddetlendirebilir. Uyku bozukluğu olan RA hastaları, bu sorunu yaşamayan RA hastalarına kıyasla artan alevlenmelerin yanı sıra, depresyon, şiddetli ağrı ve normal günlük işleri yerine getirme gibi konularda daha fazla sorun yaşayabilir. Ayrıca, uykunun en derin aşamalarında vücut, gün boyunca meydana gelen küçük kas hasarlarını onarmak için gerekli hormonları salgılar. Düzensiz uyuyan RA'lı kişiler, gerekli onarımları yapmak için yeterli hormonları salgılayamayabilir.3

Romatoid Artritin doğru tedavisine başlamak, uyku kalitesini düşüren ağrıyı hafifletmeye yardımcı olacaktır. Bazı çalışmalar, biyolojik ajanların ve diğer hastalık modifiye edici ilaçların uyku kalitesi üzerinde olumlu bir etkisi olduğunu göstermiştir. Ayrıca, romatologun uyku sorunlarını doğrudan ele aldığından emin olmak gerekir.1

Uyku Sorunları

İyi bir gece uykusu, ağrıyı ve RA semptomlarını yönetmeyi kolaylaştırır.3 Kaliteli bir uyku için yapılacaklar arasında aşağıdakiler sayılabilir:

Hekimle İletişim Kurmak

Hekimle iletişim kurmak, basit bir çözüm olsa da genellikle kişilerin atladığı bir aşamadır. Dinlendirici bir gece uykusu, yalnızca hızlı bir şekilde uykuya dalmak anlamına gelmez, aynı zamanda sık sık uyanmamak ve uyandığında daha canlı hissetmek de önemlidir. Doktorlar uyku problemine neyin sebep olduğunu belirlemeye yardımcı olabilir. Ağrıya ek olarak, sık sık tuvalete gitmek, stres veya nefes alma güçlüğü gibi durumlar da uyku kalitesini etkiler.2

Düzenli Bir Uyku Programı Yapmak

Tedavi edilebilir bir uyku bozukluğu tanısı koyulamadıysa, uyku rutininin gözden geçirilmesi gerekir. Her gece aynı saatte uyuyarak ve her gün aynı saatte uyanarak istikrarlı bir uyku rutini oluşturulabilir.1 Hafta sonları ve tatillerde bile her gün aynı saatte uyunması ve uyanılması gerekir. Çoğu insan altı ila sekiz saat uykuya ihtiyaç duyar. Doğal döngüyü bozan, gün içindeki kısa süreli uykulardan kaçınılması gerekir. İstikrarlı bir rutin, daha uzun süre uyumaya ve uyku kalitesini artırmaya yardımcı olacaktır.2

İdeal uyku ortamını hazırlamak

Akıllı sünger gibi malzemelerden yapılmış bir yatak ve yastık, ağrılı eklemleri rahatlatabilir. Yatak odasındaki ortamın, uyku için ideal seviyede olması önemlidir. Örneğin, sessizlik, karanlık ve oda sıcaklığının uygun seviyelerde olması sağlanabilir. Yatak odasında televizyon izlenmemesi veya telefon ve bilgisayar gibi elektronik cihazların kullanılmaması önerilir.1

Egzersiz yapmak

Araştırmalar, fiziksel olarak aktif olan kişilerin daha iyi uyuduğunu göstermiştir. Her hafta 150 dakika orta ila yüksek seviyede aktivite yapan kişilerin gün içinde yorgun hissetme oranı %65 daha azdır. Egzersiz saati, uyku saatine yakın olmamalıdır.  Gece geç saatlerde yapılan bir antrenman, adrenalin seviyesini artırır ve uykuya dalmayı zorlaştırabilir.2

Bilişsel Davranışçı Terapi yöntemini denemek

Araştırmalar, Bilişsel Davranışçı Terapinin Romatoid Artritli kişilerde hem uykuyu hem de ağrıyı iyileştirdiğini göstermiştir.1

İdeal sürede kaliteli uykunun fiziksel ve zihinsel sağlık için birçok faydası bulunmaktadır. 

İyi bir uyku:

  • Konsantrasyon seviyesini korur.
  • Ağrıyı daha iyi yönetmeye yardımcı olur.
  • Vücudun hasarlı dokuyu onarmasına destek olur.
  • Bağışıklık sistemini güçlendirir.
  • Psikolojik durumu iyileştirebilir – yeterli düzeyde uyuyamamak, kişinin kendini huzursuz hissetmesine sebep olarak endişe ve depresyon duygularını artırabilir.
  • Sağlıklı bir kiloda kalmaya yardımcı olur – yeterli düzeyde uyuyamamak, vücutta fazla yeme isteği uyandıran kimyasalların artmasına sebep olur.3

Yeterli düzeyde ve kaliteli uyku, Romatoid Artrit gibi kronik bir hastalığı yönetmenize yardımcı olmada önemli bir rol oynar. 

Referanslar

  1. https://www.webmd.com/rheumatoid-arthritis/features/ra-better-sleep Erişim Tarihi: 18.11.2022
  2. https://www.arthritis.org/health-wellness/healthy-living/managing-pain/fatigue-sleep/sleep-tips-for-arthritis Erişim Tarihi: 18.11.2022
  3. https://www.arthritis.org/health-wellness/healthy-living/managing-pain/fatigue-sleep/rheumatoid-arthritis-and-sleep Erişim Tarihi: 18.11.2022

    M-TR-00002299