Gebelik ve Emzirme
Romatoid Artrit, kadınlarda daha sık görülen bir hastalıktır1 ve genellikle evlilik ve çocuk sahibi olma dönemi olarak düşünülen 20'li ve 30'lu yaşlarda tanı alınır. RA'nın gebelik öncesinde, sırasında ve sonrasında yönetimi önemli bir konudur. Gebelik döneminde hastalığı yönetmek, çeşitli nedenlerden dolayı zorlayıcı olabilir.
Araştırmalar, Romatoid Artrit hastası kadınların, hastalığı olmayan kadınlara göre hamile kalmakta daha fazla zorluk yaşadıklarını göstermektedir.2 Romatoid Artrit hastalık aktivitesini kontrol etmek için kullanılan bazı ilaçlar doğurganlığı, rahimdeki gelişimi ve yenidoğan bağışıklık sistemini etkileme potansiyeline sahiptir.3
RA'lı bir kişinin gebeliği planlarken doktoruyla yakın iletişim kurarak hastalığı kontrol altında tutmaya çalışması önemlidir.4 Gebelik, RA'nın hastalık aktivitesini etkileyebilir. RA’nın gebeliği etkileme ihtimalinin yanı sıra, gebeliğin de RA'yı ve semptomlarını etkileme potansiyeli olabileceğini unutmamak gerekir.1 Yine de, hastalık aktivitesinin çok aktif olmadığı dönemde hamile kalmaya çalışmak, gebelik şansını artıracaktır.5
Gebelik öncesi planlama çok önemlidir ve hem romatolog hem de kadın hastalıkları ve doğum uzmanı bu sürece dahil olmalıdır. Romatoid Artrit aktivitesi, gebeliği planlamadan 3 ila 6 ay öncesinden kontrol edilmelidir. Kontrolsüz Romatoid Artrit hastalık durumu olan kadınlar, erken doğum gibi komplikasyonlarla karşılaşma riski taşıyabilir. Bu durum, bebeğin yaşamın erken dönemlerinde daha fazla tıbbi bakıma ihtiyaç duyma olasılığını artırabilir.5
Bununla birlikte RA’lı kadınların büyük çoğunluğu komplikasyonsuz normal gebelik dönemi geçirir. Doğum öncesi doğru planlama ve tedavi ile Romatoid Artritli annelerin bebekleri, diğer bebekler kadar sağlıklı ve mutlu olabilir. Romatolog, RA semptomlarının kontrolünü ve bebeğin güvenliğini içeren bir tedavi planını uygulama konusunda yardımcı olacaktır.2 RA hastalık aktivitesi iyi kontrol edilirse, RA'lı kadınların başarılı bir gebelik dönemi geçirmemesi için hiçbir neden yoktur. Sağlıklı bir yaşam tarzına sahip olmak, hamile kalma şansınızı artıracak ve hamilelik sırasında olası sorunları azaltacaktır.2
Gebelik döneminde belirtilerin kötüleşme ihtimaline karşı bir planlama yapılması önemlidir. Gebeliğin ilerleyen aşamalarında, RA hastalığından bağımsız olarak şişlik, sırt ağrısı ve yorgunluk yaygın olarak görülebilir. Bunlar gibi normal gebelik belirtilerinin RA belirtileri ile karıştırılmaması önemlidir, ancak herhangi bir endişe varsa mutlaka hekim ile görüşülmelidir.5
Gebelik öncesi ve sırasında güvenli ilaç kullanımı konusunda romatolog ile görüşülmeli ve bireysel riskler ve faydalar göz önünde bulundurulmalıdır.2
RA'lı annelerin çocuklarının RA veya başka bir otoimmün hastalık geliştirme olasılığı olsa da, otoimmün hastalığı olan birçok kadının, hastalık görülmeyen sağlıklı bebekleri olduğunu unutmamak gerekir.3 RA hastalığının emzirme üzerinde olumsuz bir etkisi yoktur.5
RA'nın süt üretimini azalttığına dair bir kanıt yoktur, ancak bazı hastalar, özellikle hastalık aktiviteleri kontrol edilmediğinde, emzirme sırasında ağrı hissedebilir. RA, anne sütünden bebeğe geçmemektedir ancak hastalık yönetiminde kullanılan ilaçların bebeklere geçebildiği bilinmektedir. Tedavide kullanılan birçok ilacın emzirme döneminde kullanımı güvenli olsa da hekime danışarak ilerlenmesi çok önemlidir.4
Gebelik sırasında ve takip eden haftalarda ve aylarda akılda bulundurulması gereken bazı konular:
Kilo alımına dikkat etmek: RA hastası bir kadın, gebelik döneminde remisyona girse bile, vücutta artan ağırlık, eklemlere daha fazla baskı uygular. Hekimin önerdiğinden fazla kilo alınmaması önemlidir.
Vitamin alımına dikkat etmek: Bazı RA ilaçlarının kemiklerde yol açabileceği incelmeyi önlemeye yardımcı olmak için daha fazla vitamine ihtiyaç duyulabilir. Kemikleri korumak için takviye almanın gerekli olup olmadığı konusunda hekime danışılabilir.
Doğumdan sonra egzersiz yapmak: Yeni doğmuş bir bebek ile egzersiz yapmak için zaman ve enerji bulmak zor olabilir, ancak fiziksel olarak aktif olmak, eklemler için sağlıklı olan kiloyu korumaya yardımcı olabilir.
Alevlenmeye neden olabilecek yiyeceklerden kaçınmak: RA için bilinen özel bir beslenme düzeni olmamasına rağmen, bazı hastalar, belirli yiyeceklerin kendilerini daha kötü hissetmelerine neden olduğunu belirtmektedir. Alevlenmeyi tetikleyen yiyecekler olduğu düşünülüyorsa bunlardan kaçınılması gerekir.2
Bebekler ve küçük çocukların bakımı, herhangi bir ebeveyn için fiziksel ve zihinsel olarak zorlayıcı olabilir. Özellikle Romatoid Artrit hastalığınız varsa bu durum daha da güçleşecektir. Bu durumla başa çıkmak için benzer durumda olan insanlarla konuşmak yardımcı olabilir.4
Referanslar
- https://www.cdc.gov/arthritis/basics/rheumatoid-arthritis.html Erişim Tarihi: 18.11.2022
- https://www.webmd.com/rheumatoid-arthritis/family-planning-and-rheumatoid-arthritis Erişim Tarihi: 18.11.2022
- https://www.uptodate.com/contents/rheumatoid-arthritis-and-pregnancy/print Erişim Tarihi: 18.11.2022
- https://www.nhs.uk/conditions/rheumatoid-arthritis/living-with/ Erişim Tarihi: 18.11.2022
- https://www.arthritis.org/health-wellness/healthy-living/family-relationships/family-planning/rheumatoid-arthritis-and-pregnancy Erişim Tarihi: 18.11.2022
M-TR-00002299