Romatoid Artrit (İltihaplı Romatizma) Nedir?
Romatoid Artrit (RA), el ve ayak eklemleri gibi küçük eklemler başta olmak üzere eklemleri simetrik yani karşılıklı olarak tutan, kronik seyirli iltihaplı bir romatizmadır.1
Sağlıklı bir insanda bağışıklık sistemi vücudu enfeksiyon ve hastalıktan korumaya yardımcı olur. Romatoid Artritte bağışıklık sistemi, sinovial eklemlerdeki sağlıklı dokulara saldırarak bu bölgelerde iltihaplanma, ağrı, şişlik (ödem) ve eklem hasarına neden olur.2
Romatoid Artrit, esas olarak eklemleri etkileyen bir hastalık olmakla birlikte tüm doku ve organları etkileyebilir.3 Hastalık her yaş grubunu etkileyebilir ve hastalık seyrindeki eklem hasarı hızlı bir şekilde ilerleyebilir. Bu nedenle erken teşhis ve tedavi çok önemlidir. Tedaviye ne kadar erken başlanırsa, etkinliğin de o kadar yüksek olduğu farklı çalışmalarda gösterilmiştir.1
Romatoid Artritin nasıl geliştiğini ve semptomlarını daha rahat anlamak için öncelikle normal bir eklemin yapısını ve nasıl çalıştığını anlamak gerekir.
Eklem, iki kemiğin birleştiği yerdir. Eklemlerin çoğu, kemiklerin belirli yönlerde ve belirli sınırlar içinde hareket etmesine izin verecek şekilde tasarlanmıştır.
Her kemiğin ucu, pürüzsüz ve kaygan bir yüzeye sahip olan kıkırdak ile kaplıdır. Kıkırdak, kemiklerin uçlarının sürtünmeden birbirine doğru hareket etmesine olanak verir. Eklem, kemikler ve eklemi korumak için yoğun sıvı içeren sinovyum (eklem astarı) tarafından yerinde tutulur.
Sinovyum, eklemi yerinde tutan ve kemiklerin çok fazla hareket etmesini engelleyen sert bir dış katmana sahiptir. Tendon adı verilen güçlü kordonlar da kasları kemiklere bağlar.1
Romatoid Artritin etkilediği bir eklemde ne olur?
Romatoid Artrit hastalarında bağışıklık sistemi, bir veya birkaç eklemde iltihaba neden olabilir. İnflamasyon (iltihap) normalde bağışıklık sisteminin çalışma şeklinin önemli bir parçasıdır. Ancak sinovyal eklemlerde oluşan bu iltihaplanma başka sorunlara yol açar ve eklemlerde iltihaplanma, ağrı, şişlik (ödem) ve hareket kısıtlılığına neden olur.1
RA genellikle el, bilek ve diz eklemlerini etkiler. Kontrol edilmeyen hastalık ve inflamasyon kıkırdak kaybına neden olur ve kemikler arasındaki eklem aralığı daralabilir. RA nedenli eklem hasarını önlemek için erken teşhis ve tedavi önemlidir.3
RA'nın neden olduğu eklem hasarı genellikle vücudun her iki tarafında olur. Dolayısıyla bir eldeki eklemler etkilenirse, muhtemelen diğer eldeki aynı eklemler de etkilenecektir. Bu durum, doktorlar tarafından hastalığın tanısı koyulurken RA'yı diğer artrit formlarından ayırmaya yardımcı olur.3
RA genellikle eklemleri etkileyen bir hastalık olsa da vücudun farklı yerlerini de etkileyebilir. Bazı durumlarda cilt, göz, akciğer, kalp ve kan damarları dahil olmak üzere çok çeşitli vücut sistemleri ve organları etkilenebilir.2
Romatoid Artritin kadınlarda erkeklere nazaran görülme oranı iki ila üç kat daha fazladır.3 RA genellikle kadınlarda 30 ile 60 yaşları arasında, erkeklerde ise biraz daha geç yaşlarda görülse de, her yaşta ortaya çıkabilir.2 Aile üyelerinden birinde RA hastalığının olması, bu hastalığın ortaya çıkma olasılığını artırır.
RA erken teşhis edildiğinde, tedaviler daha iyi sonuç verir, bu nedenle belirti ve semptomları öğrenmek çok önemlidir.1 RA semptomlarını öğrenmek için buraya tıklayınız.
Referanslar
1- https://www.nhs.uk/conditions/rheumatoid-arthritis/ Erişim Tarihi: 18.11.2022
2- https://www.arthritis.org/diseases/rheumatoid-arthritis Erişim Tarihi: 18.11.2022
3- https://www.cdc.gov/arthritis/basics/rheumatoid-arthritis.html Erişim Tarihi: 18.11.2022
M-TR-00002299