Tanı Alma Süreci
Romatoid Artrit, semptomlar gözden geçirilerek, fizik muayene gerçekleştirilerek, görüntüleme ve laboratuvar testleri yapılarak teşhis edilir.
RA'yı semptomların başlamasından sonraki 6 ay içinde erkenden teşhis etmek en ideal durumdur, böylece hastalığı olan kişiler, hastalığın ilerlemesini yavaşlatmak veya durdurmak için tedaviye hızlıca başlayabilir.1 Erken teşhis ve etkili tedaviler ile özellikle inflamasyonu baskılamak veya kontrol etmek için yapılan tedavi, RA'nın zararlı etkilerini azaltmaya yardımcı olabilir.
RA hastalarının bakımında uzmanlaşmış bir doktor veya doktorlardan oluşan bir ekip RA'yı teşhis ve tedavi etmelidir. Bu konu özellikle önemlidir çünkü RA'nın belirti ve semptomları diğer inflamatuar eklem hastalıklarının belirti ve semptomlarına benzediğinden teşhis koymak zor olabilir.1 RA'yı etkili bir şekilde tedavi etmenin ilk adımı, mümkün olan en kısa sürede doğru bir teşhis koymaktır.2 Artrit tedavisinde uzmanlaşmış bir doktor, yani romatolog, tıbbi öykü, fizik muayene ve laboratuvar testlerini kullanarak doğru tanı koyabilecek en doğru kişidir.2 Doktorlara net bir cevap veren tek bir test yoktur, birçok farklı bulgunun birlikte değerlendirilmesi ile teşhis konulabilir.
Tıbbi geçmiş: Doktor, eklem semptomlarını (ağrı, hassasiyet, tutulum, hareket etmede zorluk), semptomların ne zaman başladığını, hangi aralıklarla ortaya çıktıklarını, ne kadar şiddetli olduklarını, hangi durumların onları daha iyi veya daha kötü hale getirdiğini, aile üyelerinde RA veya başka bir otoimmün hastalık olup olmadığını soracaktır.2
Fiziksel muayene: Eklemlerde hassasiyet, şişme, sıcaklık ve ağrılı veya kısıtlı hareket kabiliyeti, cilt altında şişlik veya kişinin hafif dereceli ateşi olup olmadığına bakılacaktır.2 Romatoid Artrit, vücudun farklı bölgelerini aynı anda etkileyebilir, bu nedenle, ilişkili görünmese bile, yaşanılan tüm semptomların doktora söylenmesi çok önemlidir.1
Bu incelemeler sonrasında Romatoid Artrit hastalığının olduğu düşünülürse, tanıyı doğrulamaya yardımcı olmak için kan testleri yapılacaktır.
Kan testleri: Kan testleriyle, RA ile bağlantılı iltihaplanma ve kan proteinlerine (antikorlar) bakılır. Kişide Romatoid Artrit hastalığı olduğunu doğrulayabilecek tek bir kan testi yoktur. Hastalığın olası belirtilerini gösterebilecek farklı testler vardır.2
Eritrosit Sedimantasyon Hızı (ESR), C-reaktif Protein (CRP), tam kan sayımı, romatoid faktör, anti-CCP antikorları ve antinükleer antikor testi (ANA), RA tanısı koymada önemli testlerdendir.5
Romatoid Artrit hastalarının yaklaşık yarısında, hastalığın başlangıcında kanlarında Romatoid Faktör bulunur. Anti-CCP testi pozitif çıkan kişilerin Romatoid Artrite yakalanma olasılığı da çok yüksektir. RA'lı kişilerin yüzde 60 ila 70'inde anti-CCP antikorları bulunur. Bununla birlikte hem Romatoid Faktör hem de anti-CCP antikorları, RA hastalığı olmayan kişilerde de görülebilir.2
Görüntüleme Testleri: RA, eklem içindeki kemiklerin uçlarının aşınmasına neden olabilir. Röntgen, ultrason veya MRI (manyetik rezonans görüntüleme) bu aşınmaları tespit edebilir. İlk testlerde bu tarz görüntüler ortaya çıkmazsa, bu, RA'nın erken bir aşamada olduğu ve henüz bir kemiğe zarar vermediği anlamına gelebilir.2 Görüntüleme testleri ayrıca doktorun, hastalığın ne kadar şiddetli olduğuna karar vermesine ve zaman içindeki ilerlemesini takip etmesine yardımcı olabilir.4
Referanslar
- https://www.cdc.gov/arthritis/basics/rheumatoid-arthritis.html Erişim Tarihi: 18.11.2022
- https://www.arthritis.org/diseases/rheumatoid-arthritis Erişim Tarihi: 18.11.2022
- https://www.mayoclinic.org/tests-procedures/sed-rate/about/pac-20384797 Erişim Tarihi: 18.11.2022
- https://www.webmd.com/rheumatoid-arthritis/diagnosing-ra Erişim Tarihi: 18.11.2022
- https://www.mayoclinic.org/tests-procedures/rheumatoid-factor/about/pac-20384800 Erişim Tarihi: 18.11.2022
- https://www.webmd.com/rheumatoid-arthritis/blood-tests Erişim Tarihi: 18.11.2022
M-TR-00002299