RA hastaları kontrole giderken kaygıyı azaltmak için neler yapabilir? | Uzm. Dr. Zevcet Yılmaz

Herhangi bir artrit tipine sahip yetişkinlerin neredeyse dörtte biri anksiyete yaşadığını bildirmektedir. Bununla birlikte, endişeli kişilerin yarısından azı, tıbbi tedavi görmekte ve sadece üçte biri, bu konuda bir ruh sağlığı uzmanıyla konuşmaktadır. Bir başka araştırmaya göre, Romatoid Artrit teşhisi konan gençlerin yaklaşık yüzde 20'si, klinik kaygı hissettiklerini bildirmiştir.

Kaygının çoğu, belirsizlik ve korkudan kaynaklanmaktadır. Sonuç olarak, hayatınızın geri kalanında sizi etkileyebilecek bir hastalık teşhisinden daha belirsiz ne olabilir?

Artrit veya birincil semptom olarak kronik ağrılı diğer hastalıklarla teşhis edilen hastalar, hastalık yönetiminin birçok yönü hakkında endişe ve korkulara sahip olabilir. Artrit hastalarının bize endişe duyduklarını söylediği yaygın durumları şöyle özetleyebilirim;

• İlaç ve tedavi; şu anda işe yarayıp yaramadıkları, gelecekte ilaçların işe yaramaya devam edip etmeyecekleri, yan etkileri olup olmayacağı ve ağrılı olup olmayacağı konusundadır.

• Finansal stres; hangi sosyal güvencenin tedaviyi kapsadığı veya kapsamadığı, tedavilerin ve uzmanların maliyetleri, hastalık yönetiminin diğer yönlerine harcanan ekstra masraflardır. 

• Sosyal kaygılar; kendisini yalnız hissetmek, dışlanmış hissetmek, arkadaşlarını kaybetmek, sevdiklerini hayal kırıklığına uğratmak, önemli etkinlikleri ve olayları kaçırmak, acınmak, insanların sınırlamaları ve duygularını anlamamasıdır.

• Kişisel değişiklikler olarak; bir kariyer fırsatını veya işini kaybetmek, sevilen hobileri bırakmak, çocuklara veya evcil hayvanlara gerektiği gibi bakamamak ve ruh sağlığı ve ruh hali değişiklikleriyle başa çıkmaktır.

• Meta endişeler diyebileceğimiz ise, geleceğin nasıl olacağı, potansiyel sakatlık durumu, kısalmış yaşam süresi, uzun süreli bakım, düşük benlik saygısı ve kronik ağrıdır.

Artritten kaynaklanan anksiyeteyle başa çıkmak için yapılabilecekler arasında;

İlk olarak, iyi bir kişisel bakım uygulayın.

Hem fiziksel hem de zihinsel herhangi bir artrit tedavisinin temeli, kendinize olabildiğince iyi bakmaktır. Bu, kendinize bir uyku zamanı belirlemek, her gece sıcak bir duş almak, semptomları tetikleyen belirli gıdalardan kaçınmak, kısa yürüyüşlere çıkmak, programınızı aşırı dolduran aktivitelere hayır demek veya sevildiğinizi ve önemsendiğinizi hissettiren her neyse onu yapmak olabilir.

Ağrınızı ve iltihabınızı kontrol altına alın.

Ağrının sebep olabileceği sıkıntıları bilen birisi olarak ağrıdan endişelenmek normaldir. Ağrınız kontrolden çıkmadan önce tedavi seçenekleriniz hakkında hekiminizle konuşarak bu döngüyü kırabilirsiniz. Ağrının hastalığınızın bir parçası olduğunu kabul edin ve hastalık aktivitesini değiştirmek ve iltihabı baskılamak için her zamankinden daha fazla tedavi seçeneği olduğunu bilin. Gerçekten nasıl hissettiğiniz konusunda doktorunuza karşı dürüst olun ve pes etmeyin.

Endişelerinizi yatıştıracak bir ilaç için uzman bir hekimle görüşün.

Endişeniz hakkında doktorunuzla konuşun, gerekli hallerde ruh sağlığı uzmanınıza başvurun.

Kaygınız aralıklı veya belirli durumlarla sınırlıysa, "acil" veya hızlı etkili anksiyete azaltıcı bir ilaç isteyebilirsiniz. Hangi ilaçların sizin için güvenli olduğu ve artrit tedavinizi etkilemeyeceği konusunda mutlaka doktorunuzla konuşun.

Terapi desteği almayı düşünün.

Psikoterapi, Romatoid Artrit hastaları için son derece iyileştirici olabilmektedir. Sorunlarınız terapi ile tam anlamıyla çözülmese bile, onlar hakkında konuşabilmek ve anlaşıldığını hissetmek, size kendinizi güçlü ve iyi hissettirecektir.

Günlük hayatta yaşadığınız zorluklarla ilgili yardım isteyin.

Bir hastamız, “Eskiden yaptığım şeyi yapamadığımı, yardım istemem gerektiğini ve yardıma ihtiyaç duymanın normal olduğunu kabul etmek, benim için büyük bir rahatlama oldu” şeklinde ifade etti. Sevdiklerinizin bulaşıkları yıkamasına, köpeği gezdirmesine veya çamaşırları yıkamasına izin verin. Şiddetli artrit alevlenmeleri sırasında ev işlerinize yardımcı olabilecek birini işe alın. Bu, günlük hayattaki zorunluluklar sebebiyle bunalmış hissetmekten kaynaklanan kaygıyı azaltmaya yardımcı olabilir.

Başkalarının sizden neler bekleyebileceklerini bilmelerini sağlayın.

Sevdiklerinizi hayal kırıklığına uğratmak, Romatoid Artrit hastalarının sahip olduğu endişelerin başında gelir. Bu duyguyu yönetmenin bir yolu, onlara karşı açık olmaktır. Ne hissettiğiniz ve yaşadığınız hakkında başkalarıyla iletişim kurmak, hayatınızdaki insanların neler yaşadığınızı anlamaları ve destekleyici olabilmeleri için önemlidir. Kendiniz gibi davranmadığınız zamanlar olabilir ve bunu başkalarının anlaması size yardımcı olacaktır. Bu sayede onların ne düşündükleri konusunda daha az endişe duyarsınız.

Endişenizi ve yaşadığınız semptomları tanımlamayı öğrenin.

Bazen yaşadığı semptomun ve endişenin ne olduğunu söylemek hastalarımız için zor olabilmekte. Örneğin, bir ağrı; hastalığınızın bulgusu olarak mı ortaya çıkmış yoksa endişeyle ilişkili olarak mı bunu hissediyorsunuz?  Şüpheniz varsa, nelerin ciddi bir etki olduğunu veya olmadığını anlamak için doktorunuza başvurun. Zamanla, bir şeylerin yanlış gittiğine dair içgüdülerinize güvenmeyi öğrenmek, onlara göre hareket etmek ve kendinize güvenmek, kaygıyı azaltmaya yardımcı olabilir.